Rada Miejska Konstancin-Jeziorna nie udzieliła burmistrzowi Michałowi Wiśniewskiemu, mimo pozytywnej opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej, absolutorium za wykonanie budżetu za 2024 r. W trakcie sesji oraz w późniejszych wypowiedziach publicznych radnych pojawiło się wiele nieprawdziwych informacji, które nie znajdują odzwierciedlenia w faktach finansowych.

Absolutorium to nie wyraz zaufania politycznego ani forma osobistego osądu – to techniczna ocena realizacji budżetu zgodnie z przyjętym planem. Decyzja powinna opierać się wyłącznie na faktach – liczbach, wskaźnikach i wynikach finansowych. W Konstancinie-Jeziornie jednak – 24 czerwca 2025 r. – osobiste animozje i emocje wzięły górę. Rada Miejska nie udzieliła burmistrzowi Michałowi Wiśniewskiemu absolutorium za 2024 rok, choć Regionalna Izba Obrachunkowa wydała jednoznacznie pozytywną opinię o przedłożonym przez burmistrza sprawozdaniu z wykonania budżetu oraz negatywnie zaopiniowała wniosek Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej w sprawie nieudzielenia włodarzowi absolutorium. W trakcie sesji oraz później – w mediach społecznościowych – pojawiło się wiele nieprawdziwych informacji. Prostujemy te najważniejsze.

Głosowanie pełne napięć

Sesja absolutoryjna rozpoczęła się od debaty nad Raportem o stanie gminy w 2024 r. W głosowaniu nad wotum zaufania 13 radnych było przeciw, 3 za, 4 wstrzymało się od głosu. W kolejnym głosowaniu – w sprawie udzielania absolutorium za wykonanie ubiegłorocznego budżetu – 5 radnych było za, 14 przeciw, 1 się wstrzymał od głosu. To wynik zaskakujący, biorąc pod uwagę, że RIO w swojej opinii wyraźnie wskazała na brak merytorycznych podstaw do negatywnej oceny realizacji budżetu.

Budżet poprzedniej kadencji

Przypomnijmy: budżet na 2024 r. przyjęła poprzednia Rada Miejska 20 grudnia 2023 r. Zakładał on dochody w wysokości 232,9 mln zł, wydatki rzędu 256,7 mln zł i deficyt 23,8 mln zł, który miał być pokryty z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych (15,5 mln zł), pożyczek z Wojewódzkiego oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (nieco ponad 8,2 mln zł). Jednym z kluczowych źródłem dochodu samorządu miała być sprzedaż działki przy ul. Wilanowskiej wycenianej na 25 mln zł.

Po wyborach nowa rada nie wyraziła zgody na tę sprzedaż. Projekt uchwały w tej sprawie przedłożył radny Włodzimierz Wojdak, a zaczęto go procedować w czerwcu 2024 r. Większość radnych popierała ten kierunek działania, którego konsekwencją była konieczność weryfikacji budżetu. Burmistrz musiał więc błyskawicznie zrekonstruować plan finansowy, by dopasować wydatki do realnych dochodów. W tamtym momencie konieczna była redukcja wydatków, w tym bieżących i inwestycyjnych.

Radni mieli pełną wiedzę

Radni od samego początku kadencji mieli aktualną wiedzę na temat sytuacji finansowej gminy. Szczegółowo omówiono ją 10 czerwca 2024 r., miesiąc po zaprzysiężeniu burmistrza i Rady Miejskiej, na posiedzeniu Komisji Budżetu RM pod przewodnictwem radnej Magdaleny Hyczko. Informacje, m.in. o nadwyżkach z lat ubiegłych i skutkach wycofania się ze sprzedaży działki przy ul. Wilanowskiej, przedstawiła ówczesna skarbnik gminy. Kierunkowe decyzje zapadły już wtedy – a konkretne zmiany Rada Miejska zatwierdziła na wrześniowej sesji – 14 radnych było za, 2 przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. Dodatkowo należy podkreślić, że na każdej sesji RM burmistrz przedstawia radnym aktualne sprawozdanie z realizacji dochodów i wydatków. Bieżące sprawozdania dostępne są również w Biuletynie Informacji Publicznej – każdy – zarówno radny, jak i mieszkaniec, ma do nich pełny dostęp.

Dodatkowe środki 

Sytuacja gminy zmieniła się dopiero pod koniec 2024 r. W grudniu gmina otrzymała dodatkowe 13 mln zł z budżetu państwa (decyzję w tej sprawie samorząd otrzymała w grudniu 2024 r. – nieprawdziwe są informacje powielane przez radną Gabrielę Dworniak-Niewiarowską, że gmina „już w październiku wiedziała o dodatkowych środkach”). Żaden odpowiedzialny samorząd nie opiera budżetu na medialnych doniesieniach – finanse muszą być oparte na oficjalnych i zatwierdzonych danych.

Dodatkowy wpływ do budżetu, w wysokości ponad 3,2 mln zł, pochodził także z Ministerstwa Sportu i Turystyki. Środki te samorząd pozyskał na modernizację boiska przy Szkole Podstawowej nr 1, w ramach programu wsparcia inwestycji sportowych. Gmina złożyła wniosek w listopadzie 2024 r., a środki otrzymał pod koniec grudnia 2024 r. Dopiero wtedy mogły zostać ujęte w budżecie gminy.

Finanse tylko na faktach

Finanse gminy muszą opierać się na faktach i konkretnych danych, co potwierdza w swojej opinii RIO: „Informacje zawarte w uchwale budżetowej mają odpowiadać faktycznemu obrazowi finansów danej jednostki w konkretnym dniu roku budżetowego (kalendarzowego) oraz odzwierciedlać stan realizacji zadań”. Jednocześnie skład orzekający RIO podkreśla, że budżet jest planem finansowym uchwalonym przez radę gminy i nie można czynić organowi wykonawczemu zarzutu z tytułu wykonania budżetu w takim zakresie, w jakim zobowiązała go do tego rada poprzez swoje uchwały”.   

Finanse gminy w 2024 r.

Wbrew politycznym narracjom, budżet gminy Konstancin-Jeziorna w 2024 r., został wykonany wzorowo. Dane mówią same za siebie:

• dochody zrealizowano na poziomie 250,85 mln zł (104,21% planu), w tym dochody bieżące – 236,1 mln zł (103,25%), dochody majątkowe – 14,76 mln zł (122,38%);
• wydatki zrealizowano na poziomie 225,78 mln zł (93,09% planu), w tym wydatki bieżące – 195,8 mln zł (92,89%), majątkowe – 29,98 mln zł (94,38%).

Nadwyżka 

Nadwyżka budżetowa – czyli sytuacja, w której dochody gminy przewyższają wydatki – jest istotnym wskaźnikiem oceny kondycji finansowej jednostki samorządowej. Pozwala ona na gromadzenie rezerw finansowych, spłatę zadłużenia, inwestycje w rozwój gminy oraz elastyczne reagowanie na nieprzewidziane sytuacje.

W ostatnim czasie pojawiło się kilka takich, m.in. możliwość zakupu działki z targowiskiem miejskim czy konieczność wypłaty 14 mln zł właścicielom działki, którzy – w wyniku zapisów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego – utracili prawo do zabudowy swojej nieruchomości (gmina odwołała się od wyroku sądu w tej sprawie).

Trzeba dodać, że znaczna większość zadań inwestycyjnych, które zostały zdjęte w 2024 r., została ponownie ujęta w tegorocznym budżecie i są one w trakcie realizacji lub zostaną wkrótce rozpoczęte. Kilka, po ponownej analizie ich zasadności i priorytetów, zostało wykreślonych, a w ich miejsce wprowadzono nowe zadania, lepiej odpowiadające aktualnym potrzebom mieszkańcom.

Kto za co odpowiada w gminie?

Na zakończenie należy przypomnieć podstawowe zasady ustroju gminy:

• Burmistrz jest organem wykonawczym – realizuje uchwały rady gminy, zarządza majątkiem i budżetem, odpowiada za bieżące funkcjonowanie urzędu oraz jednostek organizacyjnych.
• Rada gminy (miejska) pełni funkcję organu stanowiącego i kontrolnego – uchwala budżet, wyznacza kierunki działania oraz ocenia wykonanie budżetu.

Tylko burmistrz ponosi odpowiedzialność za stan finansów gminy, działa on w ramach określonych przez uchwały rady. Każda jego decyzja musi mieć solidne podstawy prawne, finansowe i proceduralne.

Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Tę zasadę potwierdzają również przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

 – Zawsze jestem gotów do współpracy z Radą Miejską, ale na zasadach partnerstwa, poszanowania prawa, ustawowego rozdziału kompetencji oraz wzajemnego szacunku – podkreśla burmistrz Michał Wiśniewski. – Jako organ wykonawczy odpowiadam przed instytucjami nadzoru, natomiast radni nie ponoszą odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Wprowadzanie podziałów jest niepotrzebne, zwłaszcza tam, gdzie powinno panować porozumienie.